Dobrze wykonane elektryczne ogrzewanie podłogowe jest całkowicie bezpieczne dla wszystkich domowników. Dotyczy to jednak tylko wysokiej jakości mat i kabli grzewczych, które instalowane są przez renomowanych monterów zgodnie z zaleceniami producentów. Inaczej wygląda sytuacja choćby z bardzo powszechnymi ostatnio foliami grzewczymi. Dlaczego nie jest to dobry wybór do Twojego domu? Czytaj dalej i przekonaj się sam!
Powinieneś to wiedzieć: Folie grzejne stosowane pod panele podłogowe nie posiadają ekranu ochronnego zabezpieczającego przed przebiciem, upływem prądu oraz porażeniem elektrycznym.
Folia grzejna pod panele podłogowe nie posiada ochrony PE!
W przypadku popularnych folii grzejnyh pod panele podłogowe stosuje się stary i niezalecany dzisiaj system podłączenia TN-C, podłączamy tylko kabel neutralny i fazowy. Charakteryzuje się on brakiem osobnego kabla ochronnego.
Możesz zapytać, czy to ma jakieś znaczenie, skoro prąd z obudowy i tak jest odprowadzany do sieci. Owszem, ale prąd wraca poprzez bezpiecznik różnicowoprądowy, a zatem równowaga jest w nim zachowana. W praktyce oznacza to, że folia grzejna może znajdować się pod niebezpiecznym dla Ciebie napięciem! Dopóki nie dotkniesz jej uszkodzonego elementu, prąd będzie wracał kablem neutralnym, a bezpiecznik nie zadziała.
A co stanie się, gdy jeden z domowników dotknie uszkodzonej powierzchni folii grzejnej? Prąd wybierze najkrótszą drogę do ziemi – przez ciało. Przy napięciu 230 V nawet ułamkowe części sekundy (zanim zadziałają zabezpieczenia instalacji) mogą spowodować duże spustoszenia w organizmie. Zaczynając od ryzyka uszkodzenia serca, po porażenie nerwów i powstanie bolesnych poparzeń.
Rozwiązaniem jest położenie metalowej siatki (pełniącej rolę przewodu ochronnego PE) na elektryczną folię grzewczą – jednak w ten sposób zwiększasz koszt instalacji, dokładasz sobie dużo pracy, a efekt nadal będzie daleki od ideału. Jeszcze gorzej ma się sytuacja gdy do połączeń lub fragmentu niewidocznie uszkodzonej folii grzewczej dostanie się rozlana woda. Metalową siatkę należy podłączyć do przewodu ochronnego PE.
Podłączenie instalacji elektrycznej w systemie TN-C, gdzie używane są jedynie kabek neutralny (N) i fazowy (L), jest obecnie niezalecane i w wielu przypadkach zabronione przez aktualne przepisy w Polsce. Obecne normy i przepisy elektryczne kładą duży nacisk na bezpieczeństwo użytkowników oraz instalacji elektrycznych.
Przepisy elektryczne w Polsce
Aktualne normy
- PN-HD 60364: Norma ta określa wymagania dotyczące instalacji elektrycznych w budynkach. W szczególności, wskazuje ona na konieczność stosowania systemów z oddzielnym przewodem ochronnym (PE) i neutralnym (N), takich jak TN-S lub TT.
- Prawo budowlane: Określa wymagania związane z projektowaniem i wykonawstwem instalacji elektrycznych, które muszą spełniać określone normy i zapewniać bezpieczeństwo użytkowników.
System TN-C
- System TN-C, gdzie kabel ochronno-neutralny (PEN) pełni jednocześnie funkcję kabla ochronnego i neutralnego, jest dozwolony tylko w bardzo starych instalacjach, które zostały wykonane przed wejściem w życie obecnych przepisów.
- W nowych instalacjach stosowanie systemu TN-C jest zabronione. Wymaga się stosowania systemu TN-S, gdzie przewody ochronne (PE) i neutralne (N) są oddzielone.
Bezpieczeństwo
- Ochrona przeciwporażeniowa: Stosowanie systemu TN-C może prowadzić do zwiększenia ryzyka porażenia prądem elektrycznym, ponieważ brak oddzielnego przewodu ochronnego (PE) ogranicza efektywność systemu ochrony przeciwporażeniowej.
- Zgodność z przepisami: Nowe instalacje muszą być zgodne z obowiązującymi przepisami, które wymagają stosowania oddzielnych kabli ochronnych i neutralnych. Podłączenie instalacji grzewczej do prądu w systemie TN-C w nowo wykonywanej instalacji jest niezgodne z prawem.
Podłączenie instalacji elektrycznej w systemie TN-C, zwłaszcza w przypadku nowych instalacji, jest niezgodne z obowiązującymi przepisami elektrycznymi w Polsce. Należy stosować system TN-S lub inne systemy, które zapewniają oddzielne kable ochronne (PE) i neutralne (N), aby spełniać wymogi bezpieczeństwa oraz normy elektryczne. W przypadku modernizacji starych instalacji, zaleca się ich dostosowanie do aktualnych standardów, co może wymagać wymiany przewodów i zastosowania odpowiednich rozdzielnic oraz urządzeń ochronnych.
Schemat prawidłowego montażu folii grzejnej pod panelami podłogowymi z wykorzystaniem siatki (PE) ze stali nierdzewnej
- Wykończenie podłogi (panele, płytka, deska)
- Klej elastyczny
- Warstwa gruntująca
- Wylewka (anhydrytowa/cementowa)
- Fartuch kołnierza dylatacyjnego
- Kabel ochronny [PE]
- Folia paroizolacyjna 0,3 mm
- Siatka ze stali nierdzewnej
- Folia paroizolacyjna 0,3 mm
- Folia grzejna
- Folia paroizolacyjna 0,3 mm
- Kołnierz dylatacyjny (piankowy)
- Styropian (izolacja termiczna)
- Wylewka / płyta OSB
Upływ prądu z folii grzejnej pod panelami to nie tylko pułapka na Twoje życie
Upływający z uszkodzonego przewodu prąd stanowi ogromne zagrożenie, ale dopiero w momencie, gdy jeden z domowników dotknie powierzchni folii (choćby za pośrednictwem metalowego przedmiotu, jak śruba czy gwóźdź). Instalacja jest jednak ukryta pod podłogą, wykonaną z materiału słabo przewodzącego prądu (drewno, linoleum czy płytki). Oznacza to, że awaria może być niewykryta nawet przez lata. Przez ten czas prąd będzie wpływał do folii grzewczej do ziemi. Zamiast jednak zasilać jej elementy robocze, wybierze łatwiejszą drogę przepływu przez obudowę czy metalowe elementy. W znaczący sposób obniży się sprawność instalacji. Aby dostarczyć Ci potrzebnego ciepła, folia pobierać będzie trochę więcej energii elektrycznej.
Czy folia grzejna pod panelami podłogowymi jest bezpieczna?
Każda instalacja grzewcza musi być odpowiednio zabezpieczona poprzez bezpieczniki różnicowoprądowe oraz nadprądowe. Okazuje się jednak, że nie zawsze działają one z taką samą skutecznością. W przypadku folii grzewczych duże znaczenie mają upływy prądów i sposób, w jaki są one odprowadzane do sieci energetycznej. To właśnie ten aspekt decyduje o tym, że nigdy nie będę chciał posiadać takiego rozwiązania w swoim domu!
Również połączenie elektryczne folii grzewczej z kablem elektrycznym 230 V i zaklejenie tego połączenia taśmą samo-wulkanizującą nie zawsze zapewnia 100 % ochrony przed wilgocią.
Czym jest zabezpieczenie różnicowoprądowe?
Na początek jednak muszę wyjaśnić Ci, jak działają popularne „różnicówki”. Jest to element bezpieczeństwa, przez który poprowadzone są dwa przewody – fazowy L1 oraz neutralny N (istnieją także różnicówki trójfazowe, ich działanie opiera się na tych samych zasadach). Dopóki przez oba kable przepływa taki sam prąd, cały układ pozostaje w równowadze. Jednak w naturze nic nie jest doskonałe – w instalacji pojawiają się upływy prądu. Niewielkie straty, związane z naturalną eksploatacją instalacji, nie wpływają na zabezpieczenie różnicowoprądowe.
Inaczej jest w przypadku przebicia. Uszkodzenie izolacji powoduje ucieczkę prądu z obwodu na obudowę. Następnie, za pośrednictwem kabla ochronnego PE, niebezpieczny prąd wypływa do uziemienia. Oznacza to jednak, że w różnicówce powstaje nierównowaga – więcej prądu wpłynęło do ogrzewania elektrycznego, niż z niego wróciło przez przewód neutralny. Na skutek tej różnicy pojawia się siła magnetyczna, która wyłącza stycznik i odcina zasilanie od całej instalacji.
Jak dodatkowo zabezpieczyć folię grzewczą pod panelami? Każda elektryczna instalacja grzewcza musi być odpowiednio zabezpieczona poprzez bezpieczniki różnicowoprądowe oraz nadprądowe.
Folia grzewcza nie tylko na podłogi
Najbardziej przeraża mnie fakt, że folie grzewcze stają się coraz bardziej popularne, chodź widać już w niektórych komentarzach pod reklamami np. na facebooku że ludzie zaczynają na nie narzekać. Coraz częściej folie grzewcze umieszcza się w ścianach czy sufitach podwieszanych wykonanych z płyt kartonowo gipsowych. (Folia grzewcza sufitowa – ile ciepła zatrzyma płyta gips-kartonowa?) Powierzchniowe ogrzewanie ścienne ma wiele zalet, jednak w tym przypadku posiada też jedną, ale ogromną wadę.
Na ścianach wiesza się lustra, obrazy, akcesoria kuchenne czy szafki. W tym celu wykorzystuje się metalowe śruby lub wkręty. Wystarczy sobie tylko wyobrazić, że w czasie instalacji wkręt przebija się przez folię grzejną. Bezpiecznik różnicowoprądowy nie reaguje – z powodu braku osobnego zacisku dla kabla ochronnego. Jednak szafka pozostaje cały czas pod zabójczym napięciem – to tykająca bomba, która w każdej chwili może śmiertelnie porazić dowolnego domownika.
A może mata grzejna pod panele podłogowe zamiast folii?
Podsumowując, czy na pewno warto stawiać na folię grzejna? Ja zalecam zakup maty grzejnej pod panele podłogowe. Dlaczego?
- Mata grzewcza posiada ekran ochronny oraz odpowiednie zabezpieczenia izolacji, więc jest znacznie bezpieczniejsza.
- Izolacja nie jest narażona na otarcia, ponieważ znajduje się w trwałej warstwie wylewki samopoziomującej. Pozornie mata ma nieco większą grubość od folii grzejnej. Jednak zalewana jest ona klejem lub jastrychem, więc nie często nie wpływa na wysokość gotowej podłogi.
- Trwałość mat grzejnych pod panele podłogowe jest kilkukrotnie większa – świadczy o tym choćby dawana znacznie dłuższa gwarancja.
- Maty grzejne posiadają wymagane certyfikaty i często poziom bezpieczeństwa jest znacznie wyższy, niż wymagania prawne.
Funkcjonalność mat grzejnych jest dokładnie taka sama, jak w przypadku folii. Jeśli chcesz wykonać elektryczne ogrzewanie podłogowe w domu w sposób trwały i bezpieczny, maty grzejne wymagać będą mniej pracy, pieniędzy i zamartwiania się, czy wszystko jest w pełni zabezpieczone przed porażeniem. Wliczając wszystkie koszty, folie grzejne są po prostu nieopłacalne.